بیماری نوار قرمز برنج –  Red Stripe in Rice

بیماري نوار قرمز بیماری است که در سالهاي اخیر در نواحی گرمسیر آسـیا در منـاطق تولید برنج شدت گرفته است. این بیماري در ویتنام به عنوان بیمـاري بـرگ زرد ( yellow leaf disease ) ، سندروم برگ زرد (yellow leaf syndrome) و سندروم زردي بـرگ (leaf yellowing syndrome)، در اندونزي به عنـوان بلایـت باکتریـایی بـرگ پرتقـالی (bacterial orange leaf blight) شناخته میشود. اولین گزارش بیماري از اندونزی در سال 1987 بـود ایـن بیمـاري سـپس از کـامبوج، لائـوس، مـالزي، فیلیپـین، تایلنـد و ویتنـام گزارش شد. این بیماري در کشورهاي ذکر شده به صورت پراکنده به وقـوع پیوسـت ولـی در ویتنام در دلتاي مکونگ تبدیل به مشکل جدي شد.

عامل مشخصی براي بیماري ذکر نگردیده است. نتایج مطالعـات بیـانگر ایـن اسـت کـه نوار قرمز برنج توسط عوامل بیمارگر یا زنده ایجاد میگردد و مـیتوانـد از گیـاه آلـوده بـه سالم انتقال یابد. قارچها و باکتريها از عوامل ایجاد کننده این بیماري محـسوب مـیشـوند. از بـین عوامـل ایجــاد کننـده بیمــاري مـیتــوان بـه قــارچ Curvularia lunata، بــاکتري Acidovorax avenae subsp. avenae و گونه هاي Microbacterium اشاره کرد.

مرحله حساس گیاه به بیماري مرحله گلدهی تـا پـر شـدن دانـه بـرنج بـه عامـل بیمـاري حساس ذکر شده است. علایم بیماري زمانی ظاهر مـیشـود کـه گیـاه وارد مرحلـه زایـشی میشود و تشکیل خوشه آغاز میگردد. بیماري نوار قرمز در مراحل و بخـشهـاي مختلـف برنج ظاهر میشود (تصویر .(16-9 علایم بیماري روي نشا شدیدتر از گیاهان بـالغ اسـت و گاهی اوقات روي بذر تغییر رنگ یافتـه مـشاهده مـیشـود. رگـه هـا و نوارهـا روي غـلاف توسعه می یابد و گاهی اوقات منجر به توسعه پوسیدگی قرمز میشود. در ابتـدا زخـمهـا بـه صورت لکه هاي سرسنجاقی است که اغلب زرد سبز تا پرتقالی روشن در پایه بـرگ پـرچم است. در نهایت برگها دچار بلایت میشوند. زخمها روي غلاف توسعه مـی یابنـد. علایـم از مرحله گلدهی تا پر شدن دانه ظاهر میشوند. فاکتورهاي مـؤثر در توسـعه بیمـاري دمـا و رطوبت نسبی بالا، رطوبت بالاي سطح خاك، نیتروژن بالا ذکر شده است.

براي مدیریت بیماری نوار قرمز برنج روش هاي زیر توصیه شده است:

•  کاربرد قارچکشهاي بنزیمیدازول از قبیل بنومیل، کاربندازیم و تیوفانات متیل
• کاربرد بهینه کود نیتروژنه
• کاربرد میزان مناسب بذر و افزایش فاصله کشت
• زهکشی متناوب در دوره ظهور خوشه
• استفاده از ارقام مقاوم به Red Stripe in Rice