کود سبز ماش
کود سبز ماش
کود سبز:
گیاهی است که آن را قبل از کاشت محصول اصلی کشت کرده و پس از مقداری رشد سبزینه ای به زمین باز می گردانند .
فواید کود سبز :
افزایش مواد آلی ، حفاظت و افزایش مواد بیوشیمیایی خاک ، بهبود خاکدانه ها ، افزایش تهویه و نفوذپذیری خاک ، کاهش تلفات آبشویی و فرسایش بادی ، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک ، جلوگیری از فشردگی خاک ، تثبیت ازت ، کاهش آفات ، بیماری ها و علف های هرز ، کاهش هزینه تولید ، جمع آوری و انتقال فسفر و کلسیم از خاک ، تعدیل دمای خاک و …
کود سبز ماش:
ماش گیاهی است سریع الرشد ، گرمسیری و تابستانه که با شروع سرمای پاییزه از سرعت رشد آن کاسته میشود. در انواع خاک ها کشت می شود ، اما در اراضی سبک و غنی از مواد آلی یا خاک های شنی رسی عملکرد بیشتری دارد. حاصلخیزی خاک را بهبود می بخشد و از بیومس حاصل از کاشت آن بعنوان کود سبز استفاده میشود. اندام این گیاه بویژه ساقه آن ، سرشار از فسفر ، کلسیم و پتاسیم است. گیاه ماش قادر است در هر هکتار حدود ۶۰-۴۵ کیلوگرم نیتروژن را تثبیت نماید. از این گیاه می توان بعنوان زهکش در اراضی شالیزاری نیز استفاده نمود تا به این ترتیب آماده سازی بستر بذر در کشت پاییزه پس از شالی براحتی امکان پذیر باشد.
دلیل استفاده از ماش به عنوان کود سبز
- دارای رشد سریعی بوده (در حدود 40 روز به رشد مناسب می رسد) و مدت كوتاهی زمین زراعی را اشغال می كند.
- پرشاخ و برگ، شاداب و سرشار از مواد غذایی است که با سایه خود مانع سبز شدن بذر علف های هرز می شود.
- كم توقع بوده و برای حداكثر رشد خود به كود حیوانی یا شیمیایی احتیاج ندارد.
- نیاز آبی آن بسیار كم است که این ویژگی در مناطق گرمسیری و خشك اهمیت زیادی دارد.
- عدم تولید اجزاء خشبی، به همین دلیل زیر خاك بردن آنها به سادگی انجام می گیرد.
- بقایای گیاهی از کشت قبل مشکلی در سبز شدن آن بوجود نمی آورد.
- بذر آن ارزان بوده و هزینه تولید آن نسبت به سایر حبوبات کمتر است.
زمان کاشت ماش :
ده تا پانزده روز پیش از برداشت ، یعنی پس از قطع آخرين آب در شالیزار (در این حالت برداشت مکانیزه شالی به دلیل فشار کمباین بر خاک مزرعه و نوع رویش گیاه ماش توصیه نمی شود) از مقدار 25 کیلوگرم بذر بصورت دستپاش در مزرعه استفاده نمود. – بلافاصله پس از برداشت گندم – پس از آبیاری در زمان داناب گندم – کشاورزانی که بوته های شالی آنها دچار خوابیدگی شده پس از برداشت اقدام به کشت نمایند. بهتر است قبل از کاشت بذر از وجود رطوبت کافی در مزرعه اطمینان حاصل کنید. در غیر اینصورت، ابتدا مزرعه را آبیاری کرده و سپس اقدام به کشت نمایید. کشاورزانی که به سیستم آبیاری بارانی دسترسی دارند می توانند بلافاصله پس از کاشت مزرعه را آبیاری نمایند.
مقدار بذر مصرفی و روش کاشت ماش:
بیست تا سی کیلوگرم در هکتار بصورت دستپاش یا با سانتریفوژ (بذر پاش) + هرس (چنگه) . بذر ماش ظرف مدت ۴-۲ روز سبز میشود. لذا عمق زیاد کشت و استفاده از ماشین آلات و ادوات سنگین به ویژه در خاک های ریز بافت موجب بد سبزی ، عدم جوانه زنی و یا عدم سبز شدن گیاه خواهد شد.
زمان برگرداندن به خاک کود سبز ماش :
مناسبترین زمان ۶۰ – ۷۰ روز پس از کاشت می باشد.
ادوات مورد نیاز به منظور برگرداندن کود سبز ماش:
خاکورز مرکب – سرزن سیب زمینی (ساقه خردکن زنجیری) – گاو آهن قلمی
میزان ماده آلی تر افزوده شده به خاک با استفاده از کود سبز ماش :
پانزده تا چهل تن در هکتار و ماده آلی خشک افزوده شده به خاک پس از گذشت حدود یک ماه: ۱۰-۴ تن در هکتار
نکته :
- کشاورزانی که مایل به برداشت دانه باشند، می توانند پس از غلاف چینی ، بیومس باقیمانده را که خشبی تر شده به خاک برگردانند. به این منظور بهتر است از ساقه خردکن پنبه یا سرزن سیب زمینی + گاو آهن قلمی استفاده نمود.
- کشاورزانی که مایل به استفاده بعنوان خوراک دام باشند، پس از سر چر کردن دام های سبک نسبت به برگرداندن باقیمانده بیومس به خاک اقدام نموده و کود حیوانی دامهای مذکور را در همان مزرعه مصرف نمایند.
تهیه کننده : متانت دماوندی ، محمد مهدی قربانی
تهیه شده در : سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان