اهمیت فروت ست در تغذیه باغات (Fruit Set)

اهمیت فروت ست در تغذیه باغات (Fruit Set)

اهمیت تغذیه درختان میوه در دوره پس از برداشت محصول

افزایش تشکیل میوه در محصولات باغی از نظر اقتصادی دارای اهمیت است. اکنر باغداران از ریختن یا بازنشدن شکوفه های درختان خود شکایت دارند. از مهمترین دلایل بروز این مشکلات عدم تغذیه صحیح و به موقع گیاهان میباشد. .تغذیه صحیح درختان میوه جهت رشد کافی و تولید میوه مرغوب ضروری می باشد. درختان میوه در مقاطع زمانی مختلف، نیازهای تغذیه ای و مراقبتی متفاوتی دارند و تامین عناصر و مواد مغذی مورد نیاز آنها در زمان مقتضی بسیار حائز اهمیت است. به طور کلی تغذیه درختان میوه با در نظر داشتن نتایج تجزیه خاک و برگ و سابقه مدیریتی باغ، اغلب طی چند مرحله اصلی شامل تغذيه زمستانه، تورم جوانه ها، پس از ریزش گلبرگها، فندقی شدن میوه ها، طول دوره رشد میوه و دوره پس از برداشت محصول صورت می گیرد. عدم استفاده از کودها به میزان کافی و در زمان مناسب موجب پیدایش اختلالات فیزیولوژیک، افت سلامت عمومی، کاهش مقاومت درختان در برابر آفات و بیماریها و به تبع آن کاهش باردهی و کیفیت میوه می گردد. بنابراین طراحی و ارائه برنامه صحیح کوددهی در باغ های میوه بسیار ضروری است. در میان بازه های زمانی مختلف کوددهی، توصیه کودی مناسب برای تغذیه دوره پس از برداشت محصول درختان میوه، به لحاظ نقش مهم آن در افزایش عملکرد و کیفیت میوه در سال بعد و نیز پیشگیری و کاهش شدت عوارض فیزیولوژیک ناشی از عدم تعادل در تغذيه درختان، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. تغذیه پس از برداشت محصول، عناصر غذایی مورد نیاز درختان را در فصل زمستان تامین می نماید و ضمن پیشگیری از خسارات ناشی از سرمای زمستانه و بهاره، موجب شادابی آنها در اوایل فصل رشد می گردد.

ضرورت و جایگاه تغذیه پس از برداشت محصول در باغات میوه

تغذیه درختان میوه پس از برداشت محصول (تغذیه پاییزه) از ابعاد گوناگونی حائز اهمیت می باشد. در طول فصل رشد و تا زمان به ثمر رسیدن محصول، حجم بالایی از فعل و انفعالات بیوشیمیایی در گیاه رخ می دهد و در نتیجه سطح بالایی از انرژی و ذخایر کربوهیدراتی توسط درختان مصرف می شود. در طول فصل زمستان ریشه ها غیر فعال بوده و به ذخایر کربوهیدراتی وابسته هستند. بهترین زمان برای بالابردن ذخیره غذایی درختان، مرحله بعد از برداشت محصول است؛ در این مقطع زمانی بخش عمده ای از عناصر غذایی جذب شده توسط ریشه و نیز عناصر جذب شده توسط برگها در طی محلول پاشی، در سرشاخه ها و جوانه های گل ذخیره می گردند. افزایش غلظت عناصر در سرشاخه ها و جوانه های گل موجب افزایش مقاومت آن ها نسبت به سرمای زمستانه و بهاره می گردد.

همچنین تغذیه پاییزه در تامین عناصر غذایی مورد نیاز در اوایل فصل رشد درختان موثر است. در آغاز فصل رشد، بخش هوایی درخت شامل جوانه های زایشی (گل) و رویشی (برگ) فعالیت خود را با رشد سریع آغاز می نمایند؛ این در حالی است که تقریبا هشت هفته پس از روئیدن برگچه ها رشد و نمو ریشه ها فعال و جذب عناصر غذایی از خاک آغاز می گردد.

بنابراین عناصر غذایی مورد نیاز جهت رشد درختان در اوایل فصل بهار، از ذخایر کربوهیدراتی (فصل قبل) تامین می گردد. از اینرو تغذیه پس از برداشت می تواند راهکار کمکی برای ذخیره سازی عناصر مورد نیاز برای شروع فعالیت گیاه و رشد جوانه ها باشد. با این وجود، اهمیت ویژه تغذيه پائیزه درختان میوه به سبب نقش کلیدی آن در فرآیند تشکیل میوه (Fruit Set) می باشد. در این رابطه یک توصیه کودی مناسب در این مقطع زمانی، موجب افزایش تولید دانه گرده و تشکیل تعداد بیشتر گل و میوه می گردد.
سه عنصر روی، بر و ازت در فرآیند فروت ست و تشکیل و تکامل تخمک (بخش اصلی جوانه گل) نقش اساسی ایفا می نمایند. در باغات گوناگون، نوع درختان میوه و انواع کمبودها و اختلالات موجود، تعیین کننده فرمولاسیون توصیه کودی برای فصل پس از برداشت محصول می۔ باشد؛ با این حال بهره مندی از ترکیبات کودی حاوی عناصر فروت ست (Fruit Set) ازت، روی و بر به صورت عمومی برای تمام باغات توصیه می شود.

نقش و اهمیت فروت ست (Fruit Set) در تشکیل میوه

تغذیه نامناسب عناصر غذایی بخصوص عناصر روی و بور تاثیر زیادی در تشکیل گلها و در نتیجه کاهش محصول سال آینده دارد. در میان عناصر غذایی، ازت، روی و بور بیش از همه در گرده افشانی و تشکیل میوه تاثیر دارند. دادن کود ازته (بلافاصله بعد از برداشت) سبب افزایش طول عمر تخمک و طولانی شدن دوره گرده افشانی موثر در بهار سال بعد می شود. همچنین مصرف کودهای ازته در این زمان ممکن است سبب افزایش اندازه برگ در بهار سال بعد شود، اما مصرف بیش از اندازه آن، تحریک رشد رویشی و کاهش تشکیل میوه را به دنبال دارد. لازم به ذکر است که دادن ازت در این مرحله تاثیر بسزایی بر مقاومت جوانه ها به سرما و زنده ماندن آنها در اوایل فصل رشد بعدی دارد.

روی از جمله عناصری است که نقش فوق العاده مهمی در رشد و عملکرد درخت دارد. بیدار شدن به موقع جوانه های رویشی و زایشی از خواب زمستانه و گرده افشانی موفق، مهمترین نقش این عنصر در درخت است. باغات مبتلا به کمبود روی دیرتر از باغات سالم از خواب بیدار می شوند، فاصله میانگره ها در درختان کوتاه شده و سر شاخه ها حالت جارویی پیدا می کنند. در حالت کمبود خفیف و متوسط این عنصر، ضمن کوتاه شدن میانگره ها، حاشیه برگها موجی شکل می شود. آهکی بودن و واکنش بالای خاکها در برخی مناطق موجب تثبیت و غیر قابل استفاده شدن این عنصر در خاک و اندام های مختلف درخت می شود. بور عنصر کلیدی گرده افشانی و به عبارتی برداشت محصول است. طول عمر دانه گرده و طول لوله گرده مستقیما به عنصر بور وابسته می باشد. در زمانی که کمبود خفیف است، به علت رشد ضعیف لوله گرده در خامه، تلقيح تخمک پس از گرده افشانی کاهش می یابد. در شرایطی که کمبود بور در باغ خیلی شدید باشد خسارت این مرحله شبیه به خسارت سرمای شدید می باشد.

کمبود بور بیشتر در درون جوانه ها مهم است تا کمبود آن در خاک یا برگ. در اثر کمبود بور، پرچم ها رشد نکرده و بدون دانه گرده باقی می مانند و مادگی گلها کوچک باقی می ماند. محلول پاشی بور پیش از باز شدن جوانه ها افزایش تشکیل میوه را به دنبال دارد.

در حالت کلی و عمومی کود فروت ست (Fruit Set) موجب میشود تا در زمان خواب گیاه، عناصر مهم غذایی در گیاه ذخیره شده و در زمان جوانه زنی و آغاز رشد گیاه، فعالیت زیستی گیاه دچار اختلال نشود و همچنین گیاه بتواند تاحدودی نسبت به عوامل محیطی مانند سرما، تگرگ. باران و باد مقاومت نشان داده و خود را حفظ نماید .عناصر موجود در فروت ست با کمک به جوانه زدن و رشد لوله گرده تا رسیدن به تخمک و انجام عمل لقاح، باعث به ثمر رسیدن گلها و دانه بندی بهتر میشود.

دانلود فایل PDF مقاله اهمیت فروت ست در تغذیه باغات (Fruit Set)